Oude koelkast wordt nieuw speelgoed
Wat gebeurt er met huishoudelijke apparaten nadat de consument die heeft ingeleverd? Recyclingbedrijf Coolrec, dochteronderneming van Renewi, haalt er zoveel mogelijk waardevolle materialen uit. Zoals het kunststof uit afgedankte koelkasten, dat een tweede leven krijgt in het speelgoed van Playmobil. “Op die manier creëren we dus waarde uit afval”, zegt manager plastics Ramon Bongers.
Wiltopia, zo heet de nieuwe serie Playmobil-figuurtjes van wilde dieren. Het speelgoed is op 8 juli 2022 wereldwijd gelanceerd en bestaat uit zo’n 80 procent gerecycled ABS en polystyreen. Die kunststoffen lenen zich uitstekend voor artikelen die lang meegaan en goed tegen een stootje kunnen.
Het materiaal is voornamelijk afkomstig van de circa 1,4 miljoen koelkasten die jaarlijks door Coolrec worden verwerkt. Op de vestigingen in Dordrecht, Wandre (Bel) en Lesquin (Fr) worden de kunststof onderdelen als interieurbakjes, tray’s en eierhouders uit de koelkasten vermalen. In Waalwijk wordt het maalgoed met slimme technieken verwerkt tot gerecyclede korrels. Deze korrels -kunststofrecyclaat in vaktermen- zijn heel duurzaam. “Je kunt er weer nieuwe producten van maken”, zegt Ramon Bongers. “Daardoor heb je geen fossiele grondstoffen meer nodig om nieuw kunststof te produceren. In vergelijking met virgin kunststof hebben gerecycled ABS en polystyreen een respectievelijk 63 en 52 procent lagere CO2-uitstoot. Bovendien voorkom je met de recycling dat het afval moet worden verbrand.”
Uit de huishoudelijke apparaten wordt niet alleen het kunststof gehaald. Ook materialen als staal, aluminium en koper vinden een tweede leven in nieuwe toepassingen. Zelfs de koelgassen, die worden verwerkt tot nieuwe grondstof voor airco’s. “Als het om koelkasten gaat, hebben we in Nederland zelfs de hoogste material recovery van Europa”, zegt Bongers. “Bij ons bedrijf is de terugwinning circa 98 procent. Dit is een combinatie van minimaal 81 procent materiaalrecycling, 17 procent verbranding met high energy efficiency en een klein deel verbranding zonder energie-terugwinning.”
Tweejarig traject
Coolrec timmert al jaren aan de weg met het leveren van gerecyclede materialen. Playmobil kwam min of meer toevallig bij het bedrijf terecht. “Tot 2020 hadden we een kleine recyclingfabriek In Emmen. Het begon met interesse om die fabriek over te nemen. Dat is een optie, zeiden we. Maar wat jullie volgens ons nodig hebben zijn de grondstoffen. En als wij dat nu eens organiseren?” Het was het begin van de samenwerking voor de Wiltopia-serie. Een intensief tweejarig traject volgde, van datasheets tot simpele demo’s en uitgebreide testen. Geen makkelijk proces, blikt Bongers terug. “Uiteraard ging het om de vraag of ABS en polystyreen qua sterkte en de strenge normen voor toy safety geschikt kunnen worden gemaakt voor speelgoed. Daarna was het zaak om met name bij ABS het gewenste kleurniveau te halen. In een koelkast zitten best wat bonte delen, maar we wisten dat Playmobil een stabiele basis nodig heeft om in te kleuren. Dat heeft ons ervan overtuigd om te investeren in een nieuwe kleurenscheider. Dat bleek een gouden greep om het stabiele kleurniveau te bereiken.”
Klimaatneutraal over vijf jaar
Met de Wiltopia-serie zet de producent van Playmobil, de Horst Brandstätter Group (Duitsland), de volgende stap in haar verduurzaming. Het wil al in 2027 klimaatneutraal zijn. De onderneming is betrokken bij offshore windparken en investeert de komende jaren zo’n vijftig miljoen euro in klimaatbescherming. In 2030 moeten de bedrijfsmodellen zo duurzaam mogelijk zijn op basis van circulaire materiaalkringlopen. Wat Coolrec interessant maakt voor een wereldwijd merk als Playmobil is de input aan de voorkant van de keten. “Het valt en staat met de grip op de grondstoffen”, zegt Bongers. “We krijgen de huishoudelijke apparaten op drie locaties binnen. Het is niet uniek wat we doen, maar wij kunnen lange-termijngaranties geven omdat we die constante stroom aan materialen hebben. Dat is echt cruciaal. De brandowner schept een verwachting, dan moet je het ook waarmaken.”
Przemyslaw Jerioski (links) en Ramon Bongers van Renewi-dochteronderneming Coolrec, het bedrijf dat zoveel mogelijk materialen uit afgedankte apparaten verwerkt tot grondstof voor nieuwe producten.
Duurzaam en educatief
Het nieuwe speelgoed van Playmobil is heel duurzaam en heeft ook een educatief karakter. Bij elk figuurtje komt een verzamelkaart met weetjes over de diersoort. Een QR-code leidt naar meer content in de webapp en er is een leuk filmpje van het gehele recyclingproces. Bongers neemt de eerste demo’s en voorbeelden altijd mee naar huis. “Weet je wat mijn twee dochters zeggen op school? Mijn vader maakt Playmobil. Dat klopt niet helemaal, maar het is wel héél leuk.”
Ook de bij het gesprek aangeschoven voorman Przemyslaw Jerioski haalt veel voldoening uit zijn werk. Hij stuurt op de locatie in Waalwijk de operators aan en staat in nauw contact met het hoofd van de productie en het laboratorium. Het strak gecontroleerde proces is nodig om de kwaliteit te garanderen. “Toen we begonnen was het best moeilijk om het gerecyclede materiaal volgens de specs van de receptuur te krijgen. Nu is het proces stabiel. Daar zijn we heel blij mee. En het is echt een interessant project om aan te werken. Kinderen kunnen hun hele jeugd met de dieren spelen. Ze steken er ook nog veel van op.”
Op een tafel in de vergaderruimte van het bedrijf staan een neushoorn, olifant en pinguïn, een selectie van de tientallen figuurtjes die momenteel in de schappen liggen. Bongers pakt één van de diertjes in de hand. “Wat we hier doen is het creëren van waarde uit afval, door er nieuwe grondstoffen van te maken. Daarmee willen we helpen om onze kwetsbare aarde te beschermen.” Bongers houdt het diertje nog wat hoger in de lucht. “Weet je wat nou het leuke is aan deze pinguïn? Het is speelgoed, maar voor ons is het nog veel meer. Het staat symbool voor de hoge standaard van kunststofrecycling. En we zien hiermee écht het resultaat van ons werk.”
