Kunststoffen en onze gezondheid
Kunststoffen dragen bij tot een gezonder, langer en beter leven. Kunststof in de medische sector is relatief gezien nieuw. Aanvankelijk werden conventionele kunststoffen gebruikt. In eerste instantie bij orthopedische toepassingen en prothesen. Vandaag worden kunststoffen gebruikt voor allerhande medische toepassingen. De eigenschappen van kunststof zorgen meer dan ooit voor de beste oplossing omdat ze kunnen voldoen aan de persoonlijke eisen van het menselijk lichaam. Zo moeten ze compatibel zijn met het bloed, wat een cruciale eis is als we denken aan een kunstmatige lever die het bloed moet filteren en transporteren.
De oneindige mogelijkheden van kunststof maken medische ontwikkelingen mogelijk die 50 jaar geleden ondenkbaar zouden geweest zijn. Kunststoffen blijven dan ook een belangrijke rol spelen bij de verlenging van het leven, verbetering van de gezondheid en vermindering van menselijk lijden. De afgelopen vijftig jaar zijn er honderden verschillende kunststofsoorten bedacht met eigenschappen die precies passen bij een bepaalde medische toepassing. Men verwacht zelfs dat er uiteindelijk complete kunststof organen zullen komen die in het lichaam kunnen worden geïmplanteerd.
Enkele voorbeelden:
- Verbandmateriaal dat exact zoveel lucht kan doorlaten als nodig is voor een snel herstel van een wond. Die doorlaatbaarheid is precies in te stellen door een bepaald mengsel te maken van verschillende kunststofvezels.
- Pleisters moeten bijvoorbeeld ‘ademen’, maar sommige kunststofverpakkingen voor medicijnen moeten daarentegen juist luchtdicht zijn. Een kunststof bot is sterk en stijf, maar een slangetje moet weer goed kunnen buigen. Met kunststoffen kan dat allemaal.
- Zacht kunststofschuim (polyurethaan) is niet alleen licht en zacht, maar ook bestand tegen ontsmettingsmiddelen en medicamenten. Het materiaal wordt daarom veel gebruikt in de matrassen van ziekenhuisbedden. Er zijn ook speciale kunststof beddenhoezen die geen uitwerpselen van de huismijt doorlaten. Hierdoor hebben carapatiënten minder last van hun kwaal.
- Plastic buizen en slangen voor infuus, zakken voor infuusvloeistof, catheters, injectiespuiten, dialyseapparatuur, hechtgaren, contactlenzen, onderdelen voor een dotterbehandeling. Overigens wordt PVC ook veel gebruikt voor buisjes, leidingen en verpakkingsmateriaal voor bloed. PVC heeft eigenschappen die daar ideaal voor zijn. Het is doorzichtig, flexibel, gaat lang mee, kan tegen temperatuursveranderingen en is makkelijk te maken. Dat doen maar weinig materialen PVC na.
- Protheses, variërend van kunstgebitten tot delen van organen. Sommige van die protheses zijn van levensbelang, zoals hartkleppen. Andere maken het leven veel comfortabeler. Handprotheses bijvoorbeeld werden vroeger gemaakt van metaal, bekleed met een fluwelen handschoen. Tegenwoordig zijn ze van polyurethaan met een natuurgetrouwe huid van PVC.